Noord-Zuidverbinding: wat is de kans?

Na maar liefst 50 jaar zwoegen en studeren werd recent eindelijk het voorkeurstracé voor de Noord-Zuidverbinding voorgesteld. Er werd gekozen voor een doortochttracé met tunnels, een Noord-Zuidverbinding met minimale impact op de natuur en maximale rechtszekerheid. De vooropgestelde opening staat in 2030 gepland. Eerst zien en dan geloven, is de ingesteldheid van velen. Maar waarom acht de minister de kans op slagen nu groter dan ooit en welke inspanningen werden geleverd om de kans op verzanding in gerechtelijke en andere procedures te minimaliseren? Dat vroeg Vlaams Parlementslid Rita Moors (N-VA) aan minister Zuhal Demir, Vlaams minister Omgeving.

Nadat oorspronkelijk zeven tracés werden herleid tot slechts drie, werd er begin 2021 beslist om twee nieuwe alternatieven te onderzoeken voor de Noord-Zuidverbinding in Houthalen-Helchteren. Die twee nieuwe alternatieven werden samen met de drie andere alternatieven verder gelijkwaardig onderzocht. Donderdag 7 oktober werd het voorkeurstracé eindelijk voorgesteld. Een mijlpaal. Het doortochttracé met tunnels, dat wordt de nieuwe Noord-Zuidverbinding.

Een aantal elementen liggen aan de basis waarom het nu wel kan lukken.

Participatie

Vlaams volksvertegenwoordiger Rita Moors (N-VA): “Het project kadert binnen het decreet complexe projecten, waarbinnen participatie één van de leidende principes van de procedure is. De afgelopen jaren is er daarom sterk ingezet op overleg, met een zeer brede groep van belanghebbenden. De actiegroepen, buurtcomités en middenveldorganisaties werden samen met de verschillende overheidsinstanties vanaf dag één betrokken. Alle stappen in het proces zijn samen met hen doorlopen en in alle transparantie gecommuniceerd.”

“Het voorkeursalternatief ontstond vanuit ‘werksessies’ met belanghebbenden en na advies van de gemeente Houthalen-Helchteren. In totaal werden 13 werksessies georganiseerd. Het kan rekenen op het grootste draagvlak bij de belanghebbenden.”, aldus Moors.

Het hoeft niet gezegd dat er ook heel wat onderzoek is gebeurd. Dit onderzoek verliep geïntegreerd wat betekent dat resultaten onmiddellijk doorwerking kregen in de verschillende parallelle onderzoeken (mobiliteit, technisch, ontwerpend, etc.).

Minimale impact op de natuur

Ook werd er in het bijzonder aandacht besteed aan de waardevolle en beschermde natuurwaarden (SBZ/VEN) en werd er gekozen voor het alternatief dat het minst schadelijk is voor natuur. De verschillende procedurele stappen, zoals bepaald door de Europese en Vlaamse natuurwetgeving, zijn daarbij nauwlettend gevolgd.

Aanpak van verwervingen

Ook de aanpak van grondverwervingen blijft een belangrijk punt voor de gemeente Houthalen-Helchteren. Er  wordt ingezet op een aankoopbeleid gericht op minnelijke verwervingen en een begeleidingsplan.

“Alle geïmpacteerde eigenaars, bewoners en handelaars hebben ondertussen een brief ontvangen en de eerste gesprekken zijn reeds opgestart. Het is de bedoeling om hen zo snel mogelijk duidelijkheid en perspectief te bieden.”, licht Moors toe. “Daarnaast wordt samen met de gemeente werk gemaakt van een begeleidingsplan waarin op vraag en op maat van de huurder en/of eigenaar zal worden gezocht naar een nieuwe woonlocatie, en voor de betrokken handelaars naar een nieuwe locatie.”

Het proces

Het gaat om een totale investering van 835 miljoen euro. Dat bedrag is niet alleen voor de aanleg van de weg, maar ook voor de onteigeningen en het openbaar vervoer. De voorbereidende werken kunnen in 2024 opstarten, waarop de aanleg van de hoofdweg in 2026 gepland staat en drie tot vier jaar zal duren. De vooropgestelde opening van de nieuwe Noord-Zuid staat gepland in 2030.

De kogel is door de kerk en de neuzen staan in dezelfde richting. De tijdlijn is uitgezet en de geïmpacteerde inwoners zullen op gepaste wijze begeleid worden. “Ik heb begrepen dat we nu, na 50 jaar, toch optimistisch mogen zijn. Het is nu cruciaal dat elke volgende stap zorgvuldig wordt afgewerkt.”, sluit Moors af.